Napuštaju crkve, pune se džamije: Njemačka mijenja svoje vjersko lice

Sekularizacija, imigracija i promjena generacijskih vrijednosti mijenjaju vjersku sliku Njemačke – dok se crkve zatvaraju, džamije se šire i postaju dio urbane svakodnevnice.

Njemačka prolazi kroz duboku transformaciju svog duhovnog i društvenog pejzaža. Crkve koje su stoljećima bile stubovi zajednica sve češće se zatvaraju, dok broj džamija i muslimanskih zajednica postepeno raste, prateći demografske promjene i širu društvenu sekularizaciju.

Prema podacima Evangelische Kirche in Deutschland (EKD) i Njemačke biskupske konferencije (DBK), tokom 2023. godine više od 400.000 ljudi napustilo je Katoličku crkvu, dok je Evangelistička crkva izgubila gotovo 3% članstva.

Od 2005. do danas zatvoreno je više od 650 katoličkih crkava, a stotine protestantskih bogomolja više se ne koriste za liturgiju. Mnoge crkve su pretvorene u muzeje, galerije, pa čak i stanove ili tržne prostore.

Broj crkvenih brakova takođe opada – 2024. godine u Njemačkoj je sklopljeno svega 22.000 brakova u crkvi, u odnosu na 27.000 godinu ranije.

Sve manje ljudi prisustvuje misama, a crkve se pune uglavnom za Božić i Uskrs. Sociolozi ovaj trend objašnjavaju kombinacijom modernizacije, gubitka povjerenja u crkvene institucije nakon niza skandala i generacijskim odmakom od tradicionalnih vrijednosti.

Istovremeno, muslimanske zajednice u Njemačkoj doživljavaju suprotan trend. Procjenjuje se da u zemlji trenutno postoji između 2.350 i 2.750 džamija, a broj muslimana iznosi oko 5,5 miliona, što čini približno 6,6% stanovništva.

U velikim gradovima, poput Kelna, Hamburga i Berlina, džamije su postale prepoznatljiv dio urbanog identiteta. U Kelnu su od 2022. godine dozvoljeni i javni pozivi na molitvu (ezani), što je donedavno bilo nezamislivo.

Zanimljivo je da oko 24% muslimana redovno posjećuje džamije barem jednom sedmično, što pokazuje visok stepen aktivnog učešća u vjerskom životu. Mnoge nove džamije grade se u okviru kulturnih centara koji nude i edukativne, sportske i humanitarne programe.

Ova promjena nije samo vjerska, već i društvena i kulturna.
Tri su ključna faktora:

1. Imigracija iz zemalja s većinskim muslimanskim stanovništvom;

2. Sekularizacija i individualizacija zapadnih društava;

3. Pad povjerenja u crkvene institucije usljed finansijskih i moralnih skandala.

Rezultat je Njemačka koja se sve više opisuje kao “post-hrišćanska” država – ne zato što je religija nestala, već zato što su se njeni oblici izrazito promijenili.

Ono što je nekada bila zemlja reformacije, danas postaje simbol multireligijskog suživota. Dok crkve traže način da se modernizuju i približe novim generacijama, islamske zajednice ulažu u integraciju i javnu vidljivost.

Njemački mediji, poput Spiegel-a i Die Zeit-a, pišu da će do 2060. godine broj hrišćana u Njemačkoj pasti ispod 30%, dok će muslimani postati jedna od najorganizovanijih religijskih zajednica u zemlji.

• „Ove promjene nisu prijetnja, već realnost modernog društva koje se mijenja – kulturno, demografski i duhovno“, navodi se u analizi Deutsche Welle-a.

Trend zatvaranja crkava i rasta džamija u Njemačkoj ne govori samo o promjeni brojeva, već o novom poglavlju evropske religijske istorije.

Njemačka više nije samo zemlja Luthera i reformacije – ona je danas i dom hiljadama imama, učitelja islama i muslimanskih porodica koje grade svoj identitet unutar evropskih vrijednosti.

Preuzmite android aplikaciju Sandzaklive portala