Pogledajte najstariji VIDEO IZ NOVOG PAZARA
Početkom VII vijeka, Balkansko poluostrvo doživljava promjenu koja će oblikovati njegovu historiju: Sloveni naseljavaju ove krajeve, a među njima dolina Raške postaje jedno od najgušće naseljenih područja. U ovom raskošnom historijskom pejzažu, Novi Pazar, smješten na ravnici usred Novopazarskog polja, zauzima posebno mjesto.
Osnovan između 1459. i 1461. godine na ušću Jošanice i Raške, Novi Pazar, ili kako su ga Turci nazvali – Yeni Bazar, predstavljao je stratešku tačku za turske prodore na sjever. Osnivač grada, turski vojskovođa Isa-beg Isaković, imao je viziju: stvoriti orijentalno naselje koje će biti trgovački i kulturni centar regiona. Kroz grad su prolazili važni putevi koji su povezivali Dubrovnik, Bosnu i južno primorje sa Solunom i Carigradom.
U srcu grada nalazila se čaršija, okružena dućanima zanatlija i trgovaca, poznata po svojih 1100 radnji, kako bilježi putopisac Evlija Čelebija. Oko čaršije, razvile su se mahale, svaka sa svojom džamijom, dobijajući imena po graditeljima i obnoviteljima tih džamija – poput Mujezin hodžine mahale ili Iskender Čelebijine mahale.
Ovo područje, poznato kao Novopazarski Sandžak, igralo je ključnu ulogu u političkoj historiji Balkana, posebno nakon Berlinskog kongresa 1878. godine. Ipak, uprkos političkoj i ekonomskoj važnosti, grad je pretrpio velika razaranja tokom ratnih sukoba 1737. i 1809. godine, a izgradnja novih puteva krajem XIX vijeka dovela je do njegovog postepenog opadanja.
Ali, historija Novog Pazara je mnogo više od priče o opadanju. Bogatstvo ovog multietničkog i multikulturnog prostora leži u njegovim kulturološkim i historijskim spomenicima. Arheološki nalazi pokazuju da je ovo područje bilo naseljeno od kamena doba, sa značajnim nalazištima poput Naprelja, Smolućke pećine, i Novopazarskog nalaza iz ranoantičkog perioda.
Među najznačajnije kulturno-historijske spomenike svrstavaju se Petrova crkva iz X vijeka, Đurđevi stupovi – zadužbina Stefana Nemanje iz XII vijeka, manastir Sopoćani osnovan od strane kralja Uroša I, kao i brojni otomanski spomenici poput Altun alem džamije iz XVI vijeka, Amir-aginog hana iz XV
II vijeka, i hamama (kupatila) iz XV vijeka, dar Isa-bega Isakovića.
Novi Pazar nije samo grad na karti; on je živi muzej koji čuva slojeve historije Balkana, mjesto gdje se susreću i prepliću zapadna i istočna civilizacija. U ovom gradu, svaki kamen i svaka zgrada pripovijedaju priču o bogatom i složenom naslijeđu koje je oblikovalo kako sam grad, tako i cijelu regiju.
